logo up
Czcionka
A   A+   A++
Kontrast
A A A A
Szukaj
  • Strona główna
  • Mapa serwisu
  • Dyrekcja RZGW
  • Kontakt
  • Numer konta
  • Dane do faktury
  • Skargi, wnioski, petycje
    • Zwrot gminom utraconych dochodów
    Zarządzanie Majątkiem Skarbu Państwa
  • Praca, staże, praktyki
    • Prezentacja Programu Aktywni Błękitni
    • Aktywni Błękitni - regulamin
    • Karta zgłoszenia
    • Karta działania
    Edukacja
Regionalny Zarząd
    • 2010 r.
    • 2011 r.
    • 2012 r.
    • 2013 r.
    • 2014 r.
    • 2015 r.
    • 2016 r.
    • 2017 r.
    • 2018 r.
    Archiwum
Aktualności
  • Hydrografia
  • Postępowania administracyjne
  • Rozporządzenia Dyrektora RZGW
      • Hydrowęzeł Bydgoszcz
      • Przegalina
      Obiekty hydrotechniczne
    Administrowane wody i urządzenia hydrotechniczne
    • Spółki wodne
    • Udostępnianie danych i informacji
    • Wykorzystanie QGIS - prezentacja
    • Wniiosek o wydanie zaświadczenia
    System Informacyjny Gospodarowania Wodami
    • Zadania
    • Uprawnienia
    • Współdziałanie
    • Formularze kontrolne
    Kontrola Gospodarowania Wodami
    • Ustanowienie strefy ochronnej ujęcia wody podziemnej
    • Obszary ochronne zbiorników wód śródlądowych
    • Pogłębiona analiza presji dla wybranych zlewni Etap I
    Ochrona wód
  • Dyrektywy w Prawie wodnym
Region Wodny
    • Archiwum 2009
    • Archiwum 2010
    • Archiwum 2011
    • Archiwum 2013
    • Archiwum 2014
    • Archiwum 2015
    • Archiwum 2016
    • Archiwum 2017
    Komunikaty Żeglugowe
Szlaki żeglowne
  • Wykaz użytkowników rybackich
  • Amatorski połów ryb
  • Dokumentowanie gospodarki rybackiej
    • Uwagi do ogłoszonych konkursów
    • Zabezpieczenie finansowe
    • Projekt umowy i protokołu
    • Wydawanie zaświadczeń
    • Cenniki materiału zarybieniowego
    Konkursy ofert
  • Rozporządzenia o obwodach
  • Prawo pierwszeństwa w zawarciu umowy użytkowania obwodu rybackiego na dalszy okres
  • ROZLICZANIE UMÓW
Obwody Rybackie
    • Aktualności i Wydarzenia
    • Cel projektu
    Budowa Lodołamaczy
    • Cel projektu
    • Aktualności i wydarzenia
    • Etap I Projektu
    • Program Żuławski 2030
    Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław
    • Dokumentacja fotograficzna
    • Aktualności i Wydarzenia
    Udrożnienie rzeki Skarlanki dla ryb
    • Film o Kanale Elbląskim
    • Wydarzenia
    • Album o rewitalizacji Kanału Elbląskiego
    • Ilustrowany informator nt. Projektu
    Rewitalizacja Kanału Elbląskiego
      • Opis projektu - Bydgoski węzeł wodny
      • Jaz Farny - zdjęcia
      • Śluza miejska nr 2 - zdjęcia
      • Śluza Brdyujście - zdjęcia
        • Zakończenie remontu śluzy Brdyujście
        • Śluza Miejska nr 2 w Bydgoszczy osuszona
        • Śluza Brdyujście - zdjęcia z remontu
        • Zakończone prace na Śluzie Miejskiej
        Aktualności
      Bydgoski węzeł wodny
    • Odbudowa zapory bocznej rzeki Wdy
    • Oszacowanie kosztów ustanowienia obszaru ochronnego GZWP nr 110
    • Oszacowanie kosztów ustanowienia obszaru ochronnego GZWP nr 112
    Dofinansow. z NFOŚiGW w Warszawie
    • Dokumentacja na potrzeby ustanowienia obszaru ochronnego zbiornika wód śródlądowych jeziora Przywidzkiego Dużego
    • Odbudowa zapory bocznej rzeki Wdy
    • Remont Elektrowni Mylof
    • Hydromorfologiczne uwarunkowania lodołamania
    • „Przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko warunków korzystania z wód regionu wodnego Dolnej Wisły”
    • Ukończenie remontu nabrzeża w Gdańsku Sobieszewie
    • Odbudowa ubezpieczeń brzegowych na odinku rzeki Motławy przy ujściu rzeki Kłodawy
    • Publikacja i broszura informacyjna "Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław do roku 2030 - etap II
    Dofinansowanie z WFOŚiGW w Gdańsku
    • Tablica pamiątkowa
    • Zdjęcia śluzy po realizacji zadania
    Pętla Żuławska
  • RPO Warmia i Mazury na lata 2007-2013
    • Plac budowy MEW w Michałowie
    Norweski Mechanizm Finansowy
Fundusze pomocowe
Biuletyn Informacji Publicznej


 

     


     

  napis top3

 
Administrowane wody i urządzenia hydrotechniczne
  • Obiekty hydrotechniczne
 
  • Strona główna  
  • »  Region Wodny  
  • »  Administrowane wody i urządzenia hydrotechniczne  
  • »  Obiekty hydrotechniczne  
  • »  Biała Góra  
Biała Góra
 
mapa   
        (kliknij na mapę aby powiększyć)  

 

HISTORIA WĘZŁA WODNEGO BIAŁA GÓRA

    

Punkt rozdziału wód Wisły na dwa główne ramiona, zwany Cyplem lub Narożnikiem Montowskim był od dawna jednym z kluczowych punktów w działalności człowieka na Wiśle, zaś sposób rozdziału wód powodował w przeszłości liczne zatargi. Na tym odcinku Wisły układ rzeki zmieniał się wielokrotnie. W dawnych czasach Nogat stanowił jedno z głównych ramion delty Wisły. Jeszcze ok. 1550r ok. 87% wód wiślanych spływało Nogatem. W XVI w rozpoczął się jednak proces obniżania się lustra wody w Nogacie – grożący z czasem wyschnięciem rzeki. Chcąc temu zapobiec miasta Gdańsk i Elbląg dążyły do stałej regulacji układu nurtu rzecznego m.in. przez przekopanie kanału pomiędzy Wisłą a Nogatem. W 1553r przekopano kanał pod Białą Górą, co uratowało Nogat od wyschnięcia. Wówczas jednak większość wód zaczęła płynąć Nogatem a Wisła przestała być żeglowna na odcinku Biała Góra – Gdańsk. Wywołało to wieloletnie spory o wodę, której niedobór stał się uciążliwy dla mieszkańców Gdańska a nadmiar szkodliwy dla miejscowości położonych nad Nogatem. Spory doprowadziły w 1612r do decyzji budowy tamy regulującej podział wód Wisły w stosunku do Nogatu jak 2:1. Tama ta spełniała swoje zadanie do wojen szwedzkich (połowa XVIIw). Zniszczenie jej przyniosło ponownie niekorzystny układ stosunków wodnych: Wisłą popłynęło 1/3 a Nogatem 2/3 przepływu. Dopiero jednak od 1830r podjęto ponownie zdecydowane próby w kierunku regulacji Wisły na dolnym odcinku. W 1848r zatwierdzono projekt w myśl, którego odgałęzienie Nogatu od Wisły przeniesiono 4 km poniżej Białej Góry do m. Piekło, przekopując kanał i wznosząc drewniany jaz przeciw krze lodowej oraz system wałów przeciwpowodziowych (z tzw. wielkim upustem, służŜącym do odprowadzenia wód Liwy do Nogatu). Prowadzone pomiary wykazały podział wód pomiędzy Wisłą a Nogatem w stosunku 4:1. W 1879r podwyższono wał przeciwpowodziowy Wisły i przebudowano wielki upust. Kolejne radykalne decyzje zapadły w 1888r po przerwaniu wału przeciwpowodziowego i zalaniu kotliny elbląskiej. W latach 1889 – 95 uregulowano ujście Wisły, wykonując tzw. przekop oraz odcinając Wisłę Elbląską (Szkarpawę) i Wisłę Gdańską (Martwą Wisłę). śluzami w Gdańskiej Głowie i Przegalinie.

 

 

wlk upust

Biała Góra. Widok na tzw. wielki upust z przegrody pomiędzy starą śluzą, a jazem na Nogacie

 


Mocą kolejnej decyzji w 1900r postanowiono wykonać regulację Nogatu. Regulacja Nogatu to praktycznie całkowite odcięcie dopływu z Wisły do Nogatu, obecnie Nogatem płynie do 30 m3/s (co stanowi ok. 3% przepływu średniego Wisły). Rzekę Nogat skanalizowano przyjmując, że szlak winien umożliwiać ruch statków o nośności 400 ton, długości 55m, szerokości 8m i zanurzeniu 1.6m. Stały poziom wód Nogatu zapewniają trzy stopnie wodne: Michałowo, Rakowiec i Szonowo o praktycznie identycznej konstrukcji, różniące się jedynie spadem i drobnymi szczegółami konstrukcyjnymi. Tak więc historia zatoczyła koło: kiedyś Nogatem płynęło ok. 87% przepływu Wisły obecnie niecałe 3%.

 

 

 

Obecny stan węzła wodnego Biała Góra ukształtował się w XIX – XX w. Z połowy XIX w (1852r) pochodzi tzw. wielki upust – najstarszy element węzła (przebudowany w 1879r). Prace przy budowie właściwego, obecnie eksploatowanego stopnia rozpoczęto w sierpniu 1912r, zakończono w 1915r. Najpóźniej powstała obecnie nieużywana mała śluza w ujściu Liwy do Nogatu (wybudowana w latach 30-tych XX-tego wieku dla potrzeb żeglugi niewielkich jednostek rzeką Liwą).

 

 

Bibliografia: Karta Ewidencyjna Zabytków Architektury i Budownictwa. BSiDZT Wrocław

  

 

lot

Widok z lotu ptaka na węzeł Biała Góra w okresie remontu śluzy, widoczne rusztowania na ścianie śluzy

  

   

STOPIEŃ WODNY BIAŁA GÓRA

 

 

Właściwy stopień wodny Biała Góra, znajdujący się w administracji RZGW Gdańsk, tworzą śluza i jaz na połączeniu Nogatu i Wisły (pozostałe elementy węzła są poza administracją RZGW). Stopień wodny Biała Góra położony jest w km 0+410 Nogatu w m. Biała Góra na granicy powiatów malborskiego i kwidzyńskiego.

 

 

 

Zadaniem stopnia jest ochrona przeciwpowodziowa terenów położonych wzdłuż Nogatu przed wysokimi stanami rz. Wisły, umożliwienie żeglugi rzeką Nogat (od rz. Wisły do Zalewu Wiślanego) oraz alimentacja przepływu ze zlewni własnej Nogatu wodami Wisły (w okresie kiedy poziom Wisły przekracza poziom wody w Nogacie).

 

IMG 5774

Stopień Biała Góra od strony Wisły. Widoczna śluza i jaz kryty.

 


Stopień Biała Góra składa się z następujących obiektów:

  • śluza komorowa wraz z wrotami przeciwpowodziowymi na Nogacie
  • jaz kryty trójprzęsłowy na Nogacie
  • była śluza i jaz na Liwie

Wszystkie te obiekty przeszły kapitalny remont w latach 2004 – 2006.

 

 

JAZ

  

Jaz Biała Góra usytuowany jest w korpusie prawego wału przeciwpowodziowego rzeki Wisły, biegnącego w poprzek Nogatu.

   

 

 

Jego zadaniem jest:

  • alimentacja dopływów ze zlewni własnej Nogatu wodami rzeki Wisły w okresie, kiedy poziom wody w Wiśle jest wyższy niż poziom wody w Nogacie
  • piętrzenie wód rz. Wisły w okresie prowadzenia przez rzekę Wisłę wód powodziowych
  • piętrzenie wód rz. Nogat w okresie kiedy stan wody Wisły jest niższy od poziomu wód w Nogacie

  

Jaz posiada konstrukcję betonową oblicowaną cegłą klinkierową o trzech światłach. Każde z trzech świateł jazu posiada podwójne stalowe zasuwy (od strony Nogatu i od strony Wisły). Do 1996r mechanizm podnoszenia zasuw posiadał napęd ręczny, obecnie jest to napęd elektryczny.

  

 

biała góra 006

Jaz Biała Góra od strony Nogatu.

   

  

odbiór 123

Taras od strony Nogatu. Widoczne mechanizmy podnoszenia zasuw jazu.

 

 

Podstawowe dane techniczne jazu:

• klasa budowli

• 3 przęsła o świetle

• długość konstrukcji                                                         

• rzędna ponuru

• rzędna poszuru

• rzędna progu

• rzędna przyczółków od WG

• rzędna przyczółków od WD

I

3,72 + 3,75 + 3,79 = 11,26 m

25,69 m

3,90 m Kr

3,90 m Kr

3,90 m Kr

18,44 m Kr

14,71 m Kr

  

Charakterystyczne poziomy wody na górnym stanowisku stopnia:

• niska woda żeglugowa

• wysoka woda żeglugowa                                                

• stan ostrzegawczy

• stan alarmowy

6,42 m n.p.m.  Kr (180 cm)

10,52 m n.p.m.  Kr (590 cm)

10,62 m n.p.m.  Kr (600 cm)

11,62 m n.p.m.  Kr (700 cm)

 

Charakterystyczne poziomy wody na górnym stanowisku stopnia:

• niska woda żeglugowa

• wysoka woda żeglugowa                                                

• minimalny poziom piętrzenia
(war. wyjątkowe – spływ wód powodziowych rzeką Liwą)

6,42 m n.p.m.  Kr (180 cm)

6,82 m n.p.m.  Kr (220 cm)

6,20 m n.p.m.  Kr (158 cm)

 

   

   

   

ŚLUZA

   

 

IMG 5761 1

Śluza Biała Góra jest śluzą komorową o konstrukcji betonowej, oblicowanej cegłą klinkierową z wrotami wspornymi dwuskrzydłowymi z mechanizmami o napędzie ręcznym. Komora jest napełniana i opróżniana przez kanały obiegowe, umieszczone symetrycznie w głowie górnej i dolnej. Zamknięcia kanałów stanowią zasuwy o napędzie ręcznym.

Śluza ma nietypową konstrukcję dzięki czterem parom wrót wspornych (po dwie pary w głowie górnej i dolnej), które umożliwiają śluzowania jednostek zarówno przy stanach Wisły wyższych jak i niższych niż w Nogacie. Wrota śluzy to wrota wsporne dwuskrzydłowe, konstrukcji stalowej o poszyciu jednostronnym z blachy stalowej łączonej na nity. Bezpośrednio do głowy górnej śluzy przylega głowa wrót przeciwpowodziowych.

Śluzę wybudowano w latach 1912 - 1915.

Widok na głowę górną z dwiema parami wrót (wrota piętrzące od Wisły i od Nogatu)

 


Podstawowe parametry śluzy:

• klasa budowli 

• długość użytkowa komory

• szerokość użytkowa komory

• głębokość NWŚ nad progiem górnym

• głębokość NWŚ nad progiem dolnym

• długość całkowita

• spad maksymalny

• rzędna korony ścian

• rzędna progu górnego

• rzędna dna komory

• rzędna progu dolnego

III

57,00 m

9,53 m

2,51 m

2,51 m

104,50 m

4,10 m

10,93 – 10,96 m Kr                                  

3,90 m Kr

3,90 – 3,91 m Kr

3,90 m Kr

 

 IMG 5755
Widok na komorę  śluzy Biała Góra.

 

 

 

IMG 5777
Ręczny mechanizm otwierania wrót.

 

  

  

WROTA PRZECIWPOWODZIOWE

  

Wrota osadzone są w konstrukcji betonowej przyległej bezpośrednio do głowy śluzy komorowej. Stanowią one zabezpieczenie nisko położonych obszarów Żuław Elbląskich przed zalewem od strony Wisły.

 

 

Konstrukcja wrót: wsporne dwuskrzydłowe, konstrukcja z kształtowników stalowych o poszyciu z blachy stalowej łączonej na nity, otwieranie i zamykanie wrót za pomocą lin stalowych nawijanych na bębny o napędzie ręcznym.

 

  

biała góra 009

Śluza Biała Góra. Widok na schowane we wnęce skrzydło wrót przeciwpowodziowych.

    

 

Podstawowe dane techniczne wrót przeciwpowodziowych:

• klasa budowli

• światło wrót                      

• rzędna przyczółków                             

• rzędna dna komory

• długość komory

• rzędna górnej krawędzi wrót

I

9,55 m

18,37 – 18,44 m Kr

3,88 m Kr

21,21 m

18,06 m Kr

  

 

powodz biała góra

Stopień Biała Góra podczas powodzi maj/czerwiec 2010 od strony Nogatu, w perspektywie – Wisła wypełniająca całe międzywale.

   

 

data aktualizacji artykułu: 2017-02-02 00:00:00
 

Ochrona Przeciwpowodziowa:

  • RPP - Wydział Koordynacji Ochrony Przed Powodzią i Suszą  
  • Program i Projekt Żuławski  
  • ISOK  

Planowanie w gospodarowaniu wodami:

  • Plan Gospodarowania Wodami  
  • Program Wodno-Środowiskowy Kraju  
  • Plan Zarządzania Ryzykiem Powodziowym  
  • Plan Przeciwdziałania Skutkom Suszy  
  • Warunki Korzystania z Wód  
  • Dyrektywa azotanowa  

Program Żuławski - 2030:

  • Program Żuławski - 2030  
  • Żuławy  
  • Program  
  • Kontakt  
  • Publikacje  
Ostatnia aktualizacja serwisu: 2021-07-14 00:00:00    © Copyright 2008 RZGW w Gdańsku. Wszystkie prawa zastrzeżone.